HALK EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ
1)
I. Anonim halk edebiyatı nazım ürünüdür.
II. Genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenir.
III. İlk iki dize doldurmadır, asıl olan son dizelerdir.
IV. Son dörtlükte şairin mahlası bulunur.
V. Yalnızca aşk üzerine söylenir.
Yukarıda mani için verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) I ve IV B) II ve IV C) I ve II D) I ve III E) IV ve V
2)
… şekil olarak koşmaya benzer. Maniye benzeyenler de vardır. Genellikle 11’li hece ölçüsüyle yazılır. Anonimdir. Ezgiyle söylenir. Aşk, savaş, kahramanlık konuları işlenir.
Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Semai B) Türkü C) Ninni D) Tekerleme E) İlahi
3)
I. Koşma Aşık edebiyatı nazım biçimlerindendir.
II. Uyak şeması abab, cccb, dddb şeklindedir.
III. 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
IV. Taşlama, güzelleme, koçaklama, ağıt gibi türleri vardır.
V. Söyleyeni belli değildir.
Yukarıda koşma için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
4)
I. Devriye
II. İlahi
III. Semai
IV. Nutuk
V. Koşma
Yukarıdakilerden hangileri Tasavvuf (Tekke) edebiyatı nazım biçimleri arasında yer almaz?
A) III ve V B) I ve IV C) I ve II D) II ve III E) IV ve V
5)
Allah ve din sevgisi işlenir. Duygusallık ön plandadır. Bu şiir türünü Yunus Emre geliştirmiştir. Yunus Emre’nin yazdığı bu tür şiirler günümüzde de söylenmektedir.
Yukarıda bahsedilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kaside B) Şathiye C) Semai D) İlahi E) Nutuk
6
Aşık tarzı Türk halk edebiyatında, bir kişiyi ya da toplumsal düzeni eleştiren yergi konulu şiirlere ……… denir. Bunun yanı sıra doğa güzelliklerini ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere …… denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Hicviye-güzelleme B) Güzelleme-koçaklama C) Taşlama - şarkı
D) Taşlama-güzelleme E) Taşlama-gazel
7)
I. Mani
II. Hikmet
III. Ninni
IV. Tekerleme
V. Türkü
Yukarıdakilerden hangisi anonim Türk halk edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
8)
Çukurova bayramlığın giyerken
Çıplaklığın üzerinden soyarken
Şubat ayı kış yelini koğarken
Cennet demek sana yakışır dağlar
Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım türlerinden hangisine örnektir?
A) Koçaklama B) Güzelleme C) Ağıt D) Devriye E) Taşlama
9
Çark bozulmuş dünya ıslah olmuyor
Ehli fukaranın yüzü gülmüyor
Aşık Ruhsat dediğini bilmiyor
Yazı belli değil hat belli değil
Yukarıdaki dörtlük halk edebiyatının hangi türüne örnek gösterilebilir?
A) Şathiye B) Koçaklama C) Ağıt D) Taşlama E) Güzelleme
10.Aşağıdakilerden hangisi türküler için söylenemez?
A) Özel bir ezgisi vardır.
B) Hece ve aruz ölçüsü ile yazılabilir.
C) Anonim halk edebiyatı nazım şeklidir.
D) Aşk, kahramanlık, gurbet konularında yazılabilir.
E) Bent sayısı 3 ile 6 arasında değişir.
11)Aşağıdakilerden hangisinde aşık edebiyatı nazım biçimleri birlikte verilmiştir?
A) mani-koşma-varsağı B) koşma-ninni-türkü
C) türkü-semai-koşma D) varsağı-koşma-semai
E) ilahi-türkü-koşma
12)Aşağıdakilerden hangisinde tasavvuf (tekke) edebiyatı nazım şekilleri birlikte verilmiştir?
A) ilahi-nutuk-ağıt
B) nefes-koşma-devriye
C) şathiye-ilahi-devriye
D) nutuk-destan-na’at
E) hikmet-mani-nefes
13)
Le beni eyle beni
Elekten ele beni
Alacaksan al artık
Düşürme dile beni
Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ağıt B)Koşma C) Varsağı D) Mani E) İlahi
14-Aşağıdakilerden hangisinde koçaklama şiirleriyle ünlü iki şairimiz bir arada verilmiştir?
A) Karacaoğlan – Yunus Emre
B) Yunus Emre – Mevlana
C) Dadaloğlu – Karacaoğlan
D) Mevlana – Dadaloğlu
E) Hacı Bektaş- ı Veli – Dadaloğlu
15)
* Maniler tek dörtlükten oluşur
* İlk iki dize uyağı doldurmak ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir.
* Uyak düzeni aaxa’dır.
Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,
I. Hey birince birince
II. Bir incecik ter bürür
III. Kaşık saldım pirince
IV. Yar kapıdan girince
dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) II-I-III-IV B) IV-III-II-I C) I-II-III-IV D) I-III-II-IV E) III-II-I-IV
16)
Kıldan köprü yaratmışsın
Gelsin kullar geçsin deyü
Hele biz şöyle duralım
Yiğit isen sen geç ey Tanrı
Yukarıdaki dörtlük Tanrı ile şakalaşır, konuşur gibi söylenmiş bir tekke edebiyatı nazım şeklidir.
Bu nazım şekline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Nutuk C) Şathiye D) Nefes E) Devriye
Cevap C
17)
Yunus okur diller ile
Ol kumru bülbüller ile
Hakk’ı seven kullar ile
Çağırayım Mevla’m seni
Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Şathiye C) Ağıt D) Nefes E) Devriye
18)
Tarikat şeyhlerinin tarikata yeni giren kişileri aydınlatmak için söylediği şiirlere …… denir. Güney Anadolu Türkmenleri arasında Varsak boyunun özel bir ezgiyle söylediği türkülerden gelişmiş nazım şekline …… denir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) ilahi-varsağı B) varsağı-nutuk C) nutuk-varsağı
D) nutuk-ilahi E) nutuk-nefes
19)
I. Uyak örgüsü
II. Konuları
III. Hece ölçüsü
IV. Dörtlük sayısı
V. Anonim olması
Yukarıdakilerden hangisi koşma ile türkünün benzer özelliklerinden biri olamaz?
A) V B) IV C) III D) II E) I
20)
I. Koşma
II. Türkü
III. Şarkı
IV. Tuyuğ
V. Nefes
Yukarıdakilerden hangisi halk edebiyatı nazım şekillerinden değildir?
A) III ve IV B) II ve IV C) II ve III D) III ve V E) IV ve V
cevap anahtarı
1e 2b 3e 4a 5d 6d 7b 8b 9d 10b 11d 12c 13d 14c 15d 16c 17a 18c 19a 20a
ERCAN AKPINAR
